Rum uit Suriname

Toen ik het bericht las dat Henk Krol terug is in de Tweede Kamer, dacht ik even dat ik voor de gek werd gehouden. Nog maar kort geleden berichtte onze minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, mevrouw Bussemaker, dat ze die man wel eens onder handen zou nemen en tot de laatste cent het onjuist gebruikte geld zou terugvorderen. De Stichting Vrienden van de Gay krant had subsidie gekregen van drie ton om een online ontmoetingsplek voor homoseksuele jongeren op te zetten, maar Krol zou een groot deel van het geld gebruikt hebben voor zijn noodlijdende homotijdschrift de Gay krant en voor Krols online seksshop. Ik weet niet hoe dat tegenwoordig wordt genoemd, maar in mijn actieve loopbaan werd dit fraude genoemd. Maar ik werd niet voor de gek gehouden en daarom kan ik maar twee conclusies trekken: nog steeds wordt in de politiek met twee maten gemeten. O zo graag worden bestuurders de maat genomen en als het even kan onderuit gehaald, maar als het om landbestuurders gaat zijn zelfs strafbare feiten nog niet ernstig genoeg om iemand buiten spel te zetten. En de tweede conclusie is eigenlijk een waarschuwing: bestuurders van semi publieke organisaties, wees op uw hoede. Bussemaker heeft deze prooi uit haar klauwen laten glijden, maar er zal spoedig een nieuw slachtoffer door haar worden gevonden. Want er is niets leukers dan anderen te vloeren, zodat je niet hoeft na te denken waarom we (het departement van OCW) eigenlijk (belasting)geld geven voor online homofiele ontmoetingsplekken.



Gelukkig hebben ze in Suriname hun eigen rum: Marienburg rum 90%.
Dat bracht ons er vandaag toe om eens te onderzoeken waar die rum vandaan komt. Het was ooit afkomstig van plantage Marienburg, een voormalige suikerrietplantage en -fabriek. De plantage bestaat sinds 1745 en wisselde vaak van eigenaar. Een van de eigenaren maakte er een koffieplantage van, maar sinds 1882 kwam de plantage in handen van de Nederlandse Handelsmaatschappij (NHM).

Het businessplan veranderde opnieuw. Het werd nu de centrale suikerfabriek, die het suikerriet van de omliggende plantages ging verwerken. Bovendien besloot de NHM om Javanen uit het toenmalige Nederlands-Indië te halen om op deze plantage te werken. Op 9 augustus 1890 werden de eerste Javanen van Paramaribo naar Marienburg gebracht. Een aangrijpend monument herinnert aan deze tocht. Om de doelstellingen te realiseren werd er zelfs een 12 kilometer lange spoorbaan gebouwd. Ergens in een landschap in Suriname heb ik nog eens een stuk trein zien staan, maar dat zijn de experimenten met spoorbanen wel geweest in Suriname. Er rijdt hier nu nergens een trein.
Het liep allemaal niet lekker op de plantage. In 1902  brak er een staking uit onder het personeel.

De toenmalige directeur, de Schot James Mavor was niet erg geliefd. Hij verlaagde de lonen en kon ook zijn handen niet thuis houden. Hij kreeg zijn verdiende loon: de arbeiders brachten hem om het leven. Dat pikten de heren niet, dus kwam het Koloniale Leger even orde op zaken stellen. Ze openden het vuur op de arbeiders en daarbij vielen 17 doden en 39 gewonden, waarvan er later ook nog een aantal overleed. Een monument op de plantage herinnert aan deze gebeurtenis.

Een van de producten die je van rietsuiker kan maken, is rum en dat werd de Marienburg rum.

De fabriek is nog niet zo lang gesloten, namelijk in 1986. De Suriname Alcoholic Beverages fabriek (SAB) produceert nog steeds de echte Surinaamse rum, die hier overal te koop is.

Achter de fabriek staat een heel dorp, waar de arbeiders waren gehuisvest. In 1986 is de fabriek gesloten, maar de arbeiders zijn nooit ontslagen. Ze wonen er nog onder armoedige omstandigheden in de krotten van de voormalige arbeiderswoningen. We reden  een stukje over de zandpaden van het dorp. Na 40 meter was het wel genoeg, zoveel kuilen was niet goed voor de wagen.

In deze blog zijn wat extra foto's om te laten zien wat er nog van de plantage Marienburg over is.
Ik heb de hele dag niet meer aan Henk Krol gedacht en rum lust ik al helemaal niet.